In 1987 sloot cokesfabriek Forges de Clabecq haar deuren en werd het bedrijf gesloopt. Zo verdween er een interessant stuk Vilvoords industrieel erfgoed. Als blijvende herinnering plaatste het stadsbestuur in 1989 een reusachtige as uit de machinezaal van de gesloten cokesfabriek op het pleintje aan de Gendarmeriestraat. Dit werd het begin van een traditie: het industriële straatmuseum werd opgericht. In de jaren nadien verschenen er verspreid over Vilvoorde verschillende industriële machines.
In 2019 pikte het stadsbestuur die traditie weer op met de plaatsing van twee nieuwe relicten die het historische belang van het Vilvoordse industriële verleden benadrukken. In 2020 kwamen daar nog eens drie machines bij. De machines worden onder handen genomen door jonge kunstenaars die met hun werk verwijzen naar het verleden van de machines en Vilvoorde als industriestad. Zo wenst de stad een hedendaagse toets te geven aan deze oude relicten. “Op deze manier krijgen jonge kunstenaars een permanent podium in de stad waarbij ze de brug maken tussen het verleden en het heden”, benadrukt schepen voor jeugd, sport en cultuur Moad El Boudaati.
Je kan alle 12 machines bezoeken via een fietstocht langs het Vilvoordse industriële verleden, te vinden op www.vilvoorde.be/industrieelstraatmuseum.
De uitbreiding van het industrieel straatmuseum kadert in een grotere actie van het stadsbestuur om het rijke industriële erfgoed van Vilvoorde opnieuw onder de aandacht te brengen. Maar sommige machines staan al een aantal jaar op straat en zijn aan een opknapbeurt toe. Daarom lag de focus dit jaar op het afborstelen en opnieuw beschilderen van één van de aandachtstrekkers in het centrum: de verticale steekbank van Grillet.
Verticale steekbank van Grillet
De machine dateert uit 1906, en werd in 1992 aan de stad geschonken door het Vilvoordse bedrijf Grillet and Partners. De machine weegt 1,7 ton en was tot enkele weken voor de plaatsing nog in gebruik. Het is een typische werkbank die model kan staan voor gelijkaardige machines in talrijke Vilvoordse ateliers. Het bedrijf werd in 1927 opgericht als kleine werkplaats door Leon Grillet op de Franklin Rooseveltlaan 110. Wegens plaatsgebrek door de enorme groei verhuisde de firma in 1969 Mechelsesteenweg 70. En daar zitten ze nog steeds! Grillet and Partners is gespecialiseerd in draai- en freeswerken, waarbij ze mechanische onderdelen maken zoals tandwielen, assen en koppelingen.
Artistiek verhaal
De machine werd in 2012 geschilderd door de leerlingen van het buitengewoon secundair onderwijs De Vest, naar een ontwerp van de kunstenaars van de Portaelskring. Door de recente werken aan de Franklin Rooseveltlaan werd ze weggehaald, en kreeg kunstenaar Marion Beeck de kans om de machine in een nieuw jasje te steken.
Beeck wil met haar illustraties een ode brengen aan de arbeider en het handwerk. Grillet and Partners is één van de weinige bedrijven die nog steeds actief zijn in het hart van Vilvoorde. In 2027 bestaan ze zelfs 100 jaar! Beeck wou de machine terugbrengen naar het gloriemoment van activiteit door hem terug in de oorspronkelijke donkergroene kleur te schilderen. Dit groen verwijst ook naar de tuin van de familie Grillet, waarin de fabriek gebouwd werd. De andere kleuren komen allemaal terug in de machines die momenteel in gebruik zijn in het bedrijf.
Beeck liet zich inspireren door de verhalen van Michel Grillet, maar ook door de figuren van Frans Masereel, die prachtige houtsneden heeft gemaakt over de industriële revolutie. Verder werd ze geraakt door de vaststelling dat achter deze machines mensen staan die altijd onmisbaar zullen blijven in het maakproces. Zo tekende ze vier figuren op de machine die symbool staan voor de vier generaties die Grillet and Partners al bijna 100 jaar draaiende houden.
De steekbank krijgt ook een nieuwe locatie: recht tegenover de poort van het bedrijf Grillet and Partners, Mechelsesteenweg 70.
Over Marion Beeck
In 2015 studeerde Marion Beeck af aan het K.A.S.K. in Gent, waar ze grafisch ontwerp en illustratie volgde. Marion werkt voornamelijk met collages, waarop ze al dan niet verder werkt met potlood, verf of inkt. Het geeft haar ruimte om eventueel aanpassingen te maken of zich te bedenken. In haar atelier ligt een enorme stapel gekleurde papiervellen. Wanneer ze aan de slag gaat, vertrekt ze doorgaans vanuit één kleur, van waaruit ze haar creaties maakt. Op een positieve manier beperkt het haar mogelijkheden, en kan een eenduidige reeks ontstaan, eerder dan een botsende overdaad aan kleuren en figuren.
Beeck geeft les aan de Academie in Mechelen. Haar meest recente project was de creatie van een mural met de buurt en lokale schoolkinderen voor ontmoetingscentrum Nova op het Kiel in Antwerpen. Ze toonde haar werk in het SMAK in Gent, maakte een mural voor de Beestenmarkt en de Rabotwijk in Gent. Ze werkt ook vaak samen met Kunst in Zicht.
